Burn-out: meer dan alleen moe zijn

Een burn-out is een diepgaande uitputting van lichaam, geest en ziel. Het is geen “modewoord”, maar een serieus signaal dat je structureel over je eigen grenzen bent gegaan. Burn-out raakt niet alleen je energie, maar ook je emoties, je zelfbeeld, je relaties en zelfs je verbinding met je cultuur en achtergrond.

 

Oorzaken van burn-out (holistische blik)

Burn-out ontstaat vaak uit een combinatie van factoren:

• Langdurige stress (werk, mantelzorg, studie, gezin, migratie)

• Altijd “aan” staan, perfectionisme, please-gedrag

• Weinig erkenning voor wie je bent of wat je doet (denk ook aan racisme, jeugdtrauma, loyaliteitspatronen)

• Geen ruimte voor herstel, ontspanning of eigen behoeften

• Onverwerkte emoties of oude pijn die je blijft dragen

• Gebrek aan verbinding met je lichaam, natuur of spiritualiteit

 

Symptomen van burn-out

Burn-out uit zich op verschillende manieren, onder andere:

• Extreme vermoeidheid, zelfs na rust

• Slaapproblemen

• Prikkelbaarheid, huilbuien, somberheid of angst

• Gevoel van falen, onzekerheid of leegte

• Lichamelijke klachten: hoofdpijn, spierpijn, hartkloppingen, maagklachten

• Geen plezier meer in dingen die je eerst leuk vond

• Moeite met concentreren, vergeetachtigheid

• Jezelf afzonderen, minder contact met anderen

• Het gevoel dat alles je teveel is

 

Checklist: Zit ik in een burn-out?

Beantwoord de volgende vragen eerlijk voor jezelf:

• Voel ik me al langere tijd uitgeput, ook na een weekend of vakantie?

• Ben ik snel emotioneel of prikkelbaar zonder duidelijke reden?

• Heb ik moeite met concentreren en vergeet ik veel?

• Slaap ik slecht of word ik niet uitgerust wakker?

• Vermijd ik sociale contacten of trek ik me terug?

• Voel ik me vaak schuldig als ik rust neem?

• Heb ik lichamelijke klachten die ik niet goed kan verklaren?

• Doe ik vooral dingen “voor de ander” en cijfer ik mezelf weg?

• Kost alles me meer moeite dan vroeger?

• Heb ik het gevoel dat ik geleefd word, in plaats van dat ik zelf leef?

 

Herken je jezelf in meerdere punten? Dan is het belangrijk om serieus stil te staan bij je situatie en hulp te zoeken.

​

Tips bij (dreigende) burn-out

• Neem signalen serieus: negeer je klachten niet, maar luister naar je lichaam en emoties.

• Gun jezelf rust: herstel begint bij stoppen en vertragen.

• Praat erover: met een vertrouwd persoon, je huisarts of therapeut.

• Beweeg op een zachte manier: wandelen, yoga, dans of ademwerk kunnen helpen je lichaam te voelen en spanning los te laten.

• Zorg voor structuur: kleine, haalbare routines geven houvast.

• Zoek verbinding: je hoeft het niet alleen te doen. Zoek steun bij mensen die je begrijpen.

• Erken je grenzen en leer “nee” te zeggen – ook als dat spannend is.

• Geef ruimte aan je culturele achtergrond en familieverhalen: deze kunnen zowel steun als extra druk geven. Wees mild voor jezelf.

 

Oefening 1: Lichaamscheck-in

Ga rustig zitten of liggen. Sluit je ogen en voel je lichaam van top tot teen. Waar voel je spanning? Waar voel je juist ontspanning? Leg je hand op die plek en adem er rustig naartoe. Stel jezelf de vraag: “Wat heb ik nu nodig?” Schrijf het antwoord op, hoe klein ook.

 

Oefening 2: Mijn energiegevers en energievreters

Maak twee kolommen:

• In de eerste kolom schrijf je alles op wat je energie geeft (bijvoorbeeld: wandelen, muziek, praten met een vriend, een warm bad).

• In de tweede kolom schrijf je alles op wat energie kost (zoals: bepaalde mensen, taken, verplichtingen, gedachten). Kijk of je de komende week elke dag bewust iets kunt doen uit de eerste kolom, en iets kunt schrappen of verminderen uit de tweede kolom.

 

Tot slot

Burn-out is niet jouw schuld. Het is een signaal dat je te lang te veel hebt gegeven of gedragen. In mijn praktijk kijk ik samen met jou naar de diepere oorzaken – ook vanuit je familie, cultuur en levensverhaal. Je krijgt ruimte om te herstellen, te voelen en stap voor stap weer regie te nemen over je leven.

​

Herken je jezelf in deze tekst of heb je behoefte aan begeleiding? Je bent welkom, precies zoals je bent.